Huisregels en autonomie
"De verpleegkundige schept een situatie waarin de patiënt zich overeenkomstig zijn levensbeschouwing en gewoonten, waarden en normen kan gedragen".
(Uit de Beroepscode van Nu'91)
Huisregels versus autonomie zoals de beroepscode bedoelt, ze gaan niet samen. Moeten we de huisregels afschaffen als we de code serieus nemen? Mijn antwoord is: ja. Weg ermee, ze zijn betuttelend en zetten aan tot agressie. Huisregels ontnemen mensen hun basisrechten, hun zelfzorgvermogen, en veroorzaken behalve agressie- ook regressie. Daarbij zetten de huisregels ons als verpleegkundige in een vervelende positie. We hebben het vak niet gekozen omdat we het zo leuk vinden om regels te bewaken. Hoe vaak horen we onszelf niet zeggen 'het is niet de bedoeling dat ...', 'je kent de afspraken Piet ...', en met de afspraken bedoelen we de huisregels. Maar de huisregels zijn niet samen met Piet gemaakt, het is maar wat je een afspraak noemt.
Waar gaan de huisregels over? Over van alles en nog wat: seks, drugs, alcohol, bezoek, telefoon, medicijnen, kleding, slapen, eten, enz. Van die dingen die alles te maken hebben met de gewoontes van mensen. De gewoontes die we volgens de beroepscode moeten koesteren, we moeten zelfs een situatie scheppen waarin de patiënt zich overeenkomstig zijn gewoontes, waarden en normen kan gedragen. Niet volgens de onze.
Ja maar, wordt het dan geen enorme puinhoop als we de huisregels afschaffen? Nee, het wordt geen puinhoop als we de huisregels afschaffen, het wordt zelfs minder een puinhoop. Maar dan moet er natuurlijk wel wat voor in de plaats komen. Bij Emergis in Zeeland gingen ze het experiment aan. Op een afdeling voor chronische patiënten waar veel agressie-incidenten voorkwamen. Collectieve regels rond bezoek- en slaaptijden, alcohol, geluidsoverlast, agressie, seks, enzovoort, werden losgelaten. Maar doorvoor kwam wel wat in de plaats: als een patiënt bijvoorbeeld problemen heeft met zijn dag- en nachtritme, of overmatig alcohol gebruikt, dan worden daar in overleg met hem of haar afspraken over gemaakt. Dan gaat het echt over afspraken, die sámen worden gemaakt, over een probleem wat de individuéle patiënt heeft. Die afspraken worden opgenomen in het zorgplan. Precies waar ze horen. Met de interventies erbij om de patiënt te helpen zich aan de afspraak te houden. Vaak weet de patiënt precies wat goed voor hem is, en wat de verpleegkundige het beste kan doen om hem te helpen zich daaraan te houden. Schrijf dat vooral op, daar is niets mis mee. Eigen normen en waarden van de patiënt worden dan juíst bewaakt.
Is het wel werkbaar voor verpleegkundigen, als voor elke patiënt weer andere afspraken gelden? Het blijkt heel werkbaar te zijn. Verpleegkundigen kunnen weer doen waarvoor ze zijn aangenomen: patiënten begeleiden bij het invullen van hun leven. En het met de patiënt bespreken als dat even niet lukt, om samen te kijken hoe het wél kan gaan lukken. Successen vieren en mislukkingen verwerken in een sfeer van zoveel mogelijk gelijkwaardigheid. Achter huisregels kan je je verschuilen als verpleegkundige. Je hoeft het gesprek niet aan, je bent er niet verantwoordelijk voor, je hoeft ze alleen maar te handhaven. Het vergt moed om huisregels los te laten, angstige mensen willen duidelijkheid, controle, regels. Laten we lef tonen en ze afschaffen. Kijken of het inderdaad zo goed werkt als ze daar in Zeeland beweren.
(Uit de Beroepscode van Nu'91)
Huisregels versus autonomie zoals de beroepscode bedoelt, ze gaan niet samen. Moeten we de huisregels afschaffen als we de code serieus nemen? Mijn antwoord is: ja. Weg ermee, ze zijn betuttelend en zetten aan tot agressie. Huisregels ontnemen mensen hun basisrechten, hun zelfzorgvermogen, en veroorzaken behalve agressie- ook regressie. Daarbij zetten de huisregels ons als verpleegkundige in een vervelende positie. We hebben het vak niet gekozen omdat we het zo leuk vinden om regels te bewaken. Hoe vaak horen we onszelf niet zeggen 'het is niet de bedoeling dat ...', 'je kent de afspraken Piet ...', en met de afspraken bedoelen we de huisregels. Maar de huisregels zijn niet samen met Piet gemaakt, het is maar wat je een afspraak noemt.
Waar gaan de huisregels over? Over van alles en nog wat: seks, drugs, alcohol, bezoek, telefoon, medicijnen, kleding, slapen, eten, enz. Van die dingen die alles te maken hebben met de gewoontes van mensen. De gewoontes die we volgens de beroepscode moeten koesteren, we moeten zelfs een situatie scheppen waarin de patiënt zich overeenkomstig zijn gewoontes, waarden en normen kan gedragen. Niet volgens de onze.
Ja maar, wordt het dan geen enorme puinhoop als we de huisregels afschaffen? Nee, het wordt geen puinhoop als we de huisregels afschaffen, het wordt zelfs minder een puinhoop. Maar dan moet er natuurlijk wel wat voor in de plaats komen. Bij Emergis in Zeeland gingen ze het experiment aan. Op een afdeling voor chronische patiënten waar veel agressie-incidenten voorkwamen. Collectieve regels rond bezoek- en slaaptijden, alcohol, geluidsoverlast, agressie, seks, enzovoort, werden losgelaten. Maar doorvoor kwam wel wat in de plaats: als een patiënt bijvoorbeeld problemen heeft met zijn dag- en nachtritme, of overmatig alcohol gebruikt, dan worden daar in overleg met hem of haar afspraken over gemaakt. Dan gaat het echt over afspraken, die sámen worden gemaakt, over een probleem wat de individuéle patiënt heeft. Die afspraken worden opgenomen in het zorgplan. Precies waar ze horen. Met de interventies erbij om de patiënt te helpen zich aan de afspraak te houden. Vaak weet de patiënt precies wat goed voor hem is, en wat de verpleegkundige het beste kan doen om hem te helpen zich daaraan te houden. Schrijf dat vooral op, daar is niets mis mee. Eigen normen en waarden van de patiënt worden dan juíst bewaakt.
Is het wel werkbaar voor verpleegkundigen, als voor elke patiënt weer andere afspraken gelden? Het blijkt heel werkbaar te zijn. Verpleegkundigen kunnen weer doen waarvoor ze zijn aangenomen: patiënten begeleiden bij het invullen van hun leven. En het met de patiënt bespreken als dat even niet lukt, om samen te kijken hoe het wél kan gaan lukken. Successen vieren en mislukkingen verwerken in een sfeer van zoveel mogelijk gelijkwaardigheid. Achter huisregels kan je je verschuilen als verpleegkundige. Je hoeft het gesprek niet aan, je bent er niet verantwoordelijk voor, je hoeft ze alleen maar te handhaven. Het vergt moed om huisregels los te laten, angstige mensen willen duidelijkheid, controle, regels. Laten we lef tonen en ze afschaffen. Kijken of het inderdaad zo goed werkt als ze daar in Zeeland beweren.
<< Startpagina